Oekraïense staatsburgers tewerkstellen onder de Richtlijn Tijdelijke Bescherming

Sinds het begin van het conflict in Oekraïne begin 2022 zijn miljoenen Oekraïners ontheemd geraakt, op zoek naar veiligheid en stabiliteit in heel Europa. De Europese Unie heeft de Richtlijn Tijdelijke Bescherming (2001/55 EG) in werking gesteld om ondersteuning te bieden aan degenen die de oorlog ontvluchten. In Nederland geeft deze richtlijn in aanmerking komende Oekraïners het recht om te wonen, werken en toegang te krijgen tot essentiële diensten zonder langdurige asielprocedures.

Dit artikel schetst het proces voor het inhuren van Oekraïense staatsburgers onder de Richtlijn Tijdelijke Bescherming (RTB), opties voor de overgang naar een langdurig verblijf en de verantwoordelijkheden van werkgevers. Voor zowel werkgevers als werknemers is het begrijpen van deze regels van cruciaal belang om naleving te garanderen en het maximale uit de kansen te halen die de RTB biedt.

Wat is de Richtlijn Tijdelijke Bescherming?

De RTB is een EU-brede maatregel die is ingevoerd om tegemoet te komen aan de dringende behoeften van mensen die het conflict in Oekraïne ontvluchten. In tegenstelling tot standaard asielprocedures biedt de RTB onmiddellijke en vereenvoudigde toegang tot verblijf, werkgelegenheid, onderwijs en gezondheidszorg voor ontheemden. In Nederland betekent dit dat Oekraïense staatsburgers en in aanmerking komende ingezetenen van derde landen uit Oekraïne zich snel en met minimale bureaucratische belemmeringen in de samenleving kunnen integreren.

Onder de RTB kunnen personen tot ten minste 4 maart 2026 in Nederland verblijven, met de mogelijkheid van verlenging als de crisis aanhoudt. Ze hebben ook het recht om te werken en toegang te krijgen tot sociale voorzieningen, waardoor het voor werkgevers gemakkelijker wordt om hen in dienst te nemen en bij te dragen aan hun economische stabiliteit.

Wie komt in aanmerking voor tijdelijke bescherming?

De volgende groepen mensen komen in aanmerking voor de regeling:

• Oekraïense staatsburgers: staatsburgers die Oekraïne op of na 27 november 2021 hebben verlaten.

• Niet-Oekraïense ingezetenen van Oekraïne: staatsburgers van derde landen die op 23 februari 2022 een tijdelijke verblijfsvergunning in Oekraïne hadden en zich vóór 19 juli 2022 in Nederland hebben geregistreerd.

• Gezinsleden van in aanmerking komende personen: directe gezinsleden van personen die aan de bovenstaande criteria voldoen, komen mogelijk ook in aanmerking.

Deze bescherming is speciaal ontworpen om ontheemden te helpen veiligheid te vinden en hun leven weer op te bouwen terwijl de situatie in Oekraïne onstabiel blijft.

Arbeidsrechten onder tijdelijke bescherming

Een van de belangrijkste voordelen van de RTB is het vereenvoudigde pad naar werk. Oekraïense staatsburgers en in aanmerking komende niet-Oekraïense ingezetenen van Oekraïne kunnen in Nederland werken zonder een werkvergunning (TWV) nodig te hebben. Werkgevers moeten echter de volgende stappen volgen:

1. Melding aan het UWV: Werkgevers moeten het UWV ten minste twee dagen voordat de werknemer begint met werken, op de hoogte stellen. Deze melding zorgt ervoor dat wordt voldaan aan de Nederlandse regelgeving voor het inhuren van personen onder de RTB.

2. Documentatie: Werknemers moeten een bewijs van registratie bij de lokale gemeente (BRP) en een tijdelijke beschermingssticker of O-document van de Immigratie- en Naturalisatiedienst (IND) overleggen.

Dit proces elimineert veel van de hindernissen die doorgaans gepaard gaan met het inhuren van niet-EU-onderdanen, waardoor het voor werkgevers gemakkelijker wordt om snel nieuw personeel in te werken.

Wees u ervan bewust dat de tijdelijke bescherming voor in aanmerking komende niet-Oekraïense ingezetenen van Oekraïne is beëindigd, maar de gevolgen zijn tot op heden bevroren vanwege lopende rechtszaken.  Op 19 december jl. heeft het Hof van Justitie van de EU geoordeeld dat het stopzetten van de bescherming rechtmatig was, maar de bevriezing blijft van kracht in afwachting van de uitspraken van nationale rechtbanken, in elk geval tot maart 2025.

Opties voor omzetting naar ander type verblijfsvergunningen

Hoewel de RTB tijdelijke bescherming biedt, willen sommige Oekraïners misschien de mogelijkheden voor langdurig en meer permanent verblijf verkennen. Dit kan een belangrijke stap zijn voor degenen die van plan zijn om mogelijk in Nederland te blijven nadat de tijdelijke beschermingsperiode is afgelopen. Hiervoor bestaan verschillende opties, waaronder:

1. Kennismigranten Oekraïense werknemers in hooggekwalificeerde functies die voldoen aan de salaris- en functiecriteria, kunnen een verblijfsvergunning aanvragen als kennismigrant (KM). Werkgevers moeten erkende sponsors zijn bij de IND.

2. Europese Blauwe Kaart Net als bij de KM-procedure kunnen Oekraïners die aan de criteria voldoen, via hun werkgever een EU Blauwe Kaart verkrijgen.

3. Studievergunningen: Degenen die hoger onderwijs willen volgen, kunnen overstappen op een verblijfsvergunning om te studeren. Toelating tot een Nederlandse instelling en bewijs van financiële middelen zijn vereist.

4. Gezinshereniging: Oekraïners met gezinsleden die legaal in Nederland verblijven, kunnen een verblijfsvergunning aanvragen onder de gezinsherenigingsregelingen.

Door deze opties vroegtijdig te onderzoeken, zorgt u voor een soepele overgang en voorkomt u verstoringen wanneer de periode van tijdelijke bescherming afloopt.

Heeft u hulp nodig met een specifieke situatie? Neem dan contact met ons op.