De WagwEU: het waarom, wanneer en hoe.

Het zal je vast niet ontgaan zijn dat werknemers en zelfstandigen die vanaf 1 maart 2020 vanuit EER-lidstaten en Zwitserland werkzaamheden in Nederland komen verrichten, in beginsel moeten worden aangemeld in het nieuwe meldingsportaal van het Ministerie van SZW. De meldingsverplichting voor uitzendingen vanaf 1 maart 2020 staat niet op zichzelf, het is slechts een onderdeel van de verplichtingen die voortvloeien uit de WagwEU. Omdat 1 maart 2020 voor de deur staat, willen wij je geheugen nog even opfrissen: het waarom, wanneer en hoe van de WagwEU.

Waarom de WagwEU?

De verplichting tot het versturen van informatie aan het Ministerie van SZW, vloeit voort uit de Wet arbeidsvoorwaarden gedetacheerde werknemers in de Europese Unie (WagwEU), de Nederlandse codificatie van de Europese Handhavingsrichtlijn van de Detacheringsrichtlijn (2014/67/EU). De WagwEU is dus ingevoerd om handhaving van de Europese Detacheringsrichtlijn (96/71/EG) in Nederland te kunnen verzekeren. De vraag is dus eigenlijk: waarom bestaat de Detacheringsrichtlijn (96/71/EG)? Dit kan het best beschreven worden met een voorbeeld.

In Nederland is de arbeidswetgeving vrij streng en de lonen zijn relatief hoog. In een aantal andere EU-lidstaten zijn de lonen lager en hebben werkgevers minder verplichtingen naar hun werknemers toe. De inwoners van die desbetreffende lidstaten mogen op basis van de Europese vrijheden gewoon werken in Nederland. Het kan voordelig zijn om een buitenlandse werknemer van een opdrachtnemer gevestigd in de EU/EER en/of Zwitserland (hierna: buitenlandse opdrachtnemer) in te lenen om een tijdelijke klus in Nederland uit te laten voeren. Omdat het Nederlandse arbeidsrecht niet van toepassing zou zijn, bespaar je niet alleen op loonkosten maar ook op werkgeversrisico ten aanzien van de werknemers. Dit wordt ‘sociale dumping’ genoemd. Dergelijke praktijken zorgen niet alleen voor oneerlijke concurrentie en verstoring van de lokale arbeidsmarkt, maar kunnen ook leiden tot uitbuiting van buitenlandse werknemers.

De Detacheringsrichtlijn (96/71/EG) heeft in feite als doel ‘sociale dumping’ te voorkomen, door bij uitzending de belangrijkste voorwaarden van het arbeidsrecht van het werkland van toepassing te verklaren op de buitenlandse werknemers gedurende de tewerkstelling in het werkland. Dit draagt bij aan de sociale bescherming van uitgezonden werknemers.

Wanneer moet ik rekening houden met de WagwEU?

Er moet rekening gehouden worden met de WagwEU zodra een medewerker in dienst van een werkgever in een EU/EER-lidstaat of Zwitserland in Nederland werkzaamheden komt verrichten. Dit ziet zowel op detacheringen van werknemers op basis van grensoverschrijdende dienstverlening als op het grensoverschrijdend inlenen en/of doorlenen van personeel.

Er zijn een aantal uitzonderingen:

• Werknemers die (tijdelijk) op lokaal contract in Nederland komen werken;

• Werknemers die incidenteel werkzaamheden in Nederland komen verrichten. Denk bijvoorbeeld aan:

  • Eerste assemblage of installatie van een goed;

  • Dringende onderhouds- of reparatiewerkzaamheden;

  • Bijwonen van wetenschappelijke congressen;

  • Zakelijke besprekingen voeren of het sluiten van overeenkomsten.

De WagwEU is overigens niet van toepassing bij detacheringen vanuit derde landen, hierop is het Nederlandse arbeidsmigratierecht van toepassing. Let op: de WagwEU is wél van toepassing indien werknemers met een niet-EER of niet-Zwitserse nationaliteit, met een geldige verblijfstitel in één van die landen, door een buitenlandse opdrachtnemer naar Nederland wordt gezonden!

Hoe kan ik voldoen aan de WagwEU?

Uit de WagwEU vloeien verplichtingen voort voor zowel de buitenlandse opdrachtnemer als voor de Nederlandse opdrachtgever. Op het niet nakomen van de verplichtingen staat een boete van maximaal € 12.000 per persoon. De exacte hoogte is afhankelijk van de overtreding.

Buitenlandse opdrachtnemer

De buitenlandse opdrachtnemer dient er zorg voor te dragen dat de belangrijkste voorwaarden van het Nederlandse arbeidsrecht worden nageleefd gedurende de uitzending. De belangrijkste voorwaarden van het Nederlandse arbeidsrecht zijn:

• Het minimumloon;

• Voldoende rusttijd;

• Veilige arbeidsomstandigheden;

• Gelijke behandeling van mannen en vrouwen;

• Een minimumaantal betaalde vakantiedagen.

Indien er een cao van toepassing is, dienen de kernvoorwaarden te worden ingevuld aan de hand van de toepasselijke cao.

Naast bovenstaande heeft de buitenlandse opdrachtnemer een informatieplicht, een administratieplicht en een aanwijzingsplicht (de plicht om een contactpersoon in Nederland aan te wijzen). Aan de informatieplicht en de aanwijzingsplicht moet zijn voldaan vóórdat de werknemer naar Nederland wordt gezonden.

Door de uitzending te melden op www.postedworkers.nl, wordt (deels) voldaan aan de informatieplicht en de aanwijzingsplicht. De administratieplicht ziet op de documenten die ten tijde van de detachering schriftelijk of elektronisch beschikbaar moeten zijn op de werkplaats. Hierbij kan worden gedacht aan onderstaande documenten:

• Een kopie van de arbeidsovereenkomst;

• Detacheringsovereenkomst;

• Paspoort;

• Loonstroken;

• Arbeidstijdenoverzicht;

• Betalingsbewijzen van het loon;

• Bewijs dat sociale zekerheidspremies worden afgedragen.

Nederlandse opdrachtgever

De opdrachtgever in Nederland heeft een controleplicht. Voordat de werkzaamheden in Nederland kunnen starten, behoort de opdrachtgever te hebben gecontroleerd of aan de voorwaarden wordt voldaan. Na de melding door de buitenlandse opdrachtnemer in www.postedworkers.nl krijgt de Nederlandse opdrachtgever een bericht om de melding te controleren.

Mocht de buitenlandse opdrachtnemer geen melding hebben gedaan, is het mogelijk om deze werkgever via het online portaal te verzoeken alsnog een online melding te doen.

Afsluiting

Zoals hiervoor beschreven staat de meldingsplicht niet op zichzelf, maar is deze een onderdeel van een groter geheel. Naleven van de WagwEU stopt dus niet bij het doen (of controleren) van de melding!

Let er dus goed op dat de naar Nederland gedetacheerde werknemers voldoen aan de belangrijkste arbeidsvoorwaarden van het Nederlandse arbeidsrecht. Let daarbij ook op de informatie die (elektronisch) beschikbaar moet zijn op de werkplaats gedurende de detachering.